Küresel sürdürülebilir yatırım fonları, 2025’in ilk çeyreğinde yaklaşık 8,6 milyar dolarlık net çıkış yaşadı. Bu gelişme, 2024’ün son çeyreğinde kaydedilen 18 milyar doları aşan güçlü girişlerin ardından dikkat çekici bir tersine dönüşe işaret ediyor.
Raporda, sürdürülebilirliğe, etki yatırımlarına ya da çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerine odaklandığını beyan eden açık uçlu fonlar ve borsa yatırım fonlarının (ETF) küresel düzeydeki performansı analiz edildi. Morningstar’a göre, söz konusu çıkışta en belirleyici unsur, 2018’den bu yana ilk kez Avrupa merkezli sürdürülebilir fonlardan da çıkış yaşanması oldu. Son 10 çeyrektir ABD’deki çıkışları dengeleyen Avrupa fonları, bu kez 1,2 milyar dolarlık net çıkış verirken, ABD kaynaklı çıkışlar 6,1 milyar dolara ulaştı. Raporda, “Geçtiğimiz çeyreğe kadar Avrupa’daki sürdürülebilir fonlar, geleneksel fonlardan çıkış yaşanırken bile pozitif girişler kaydediyordu. Ancak 2025’in ilk çeyreğinde, bu fonlar da ilk kez çıkış verdi ve bu durum geleneksel fonların güçlü performansıyla tezat oluşturdu.” ifadelerine yer verildi.
ESG Karşıtı Söylemler
Çıkışların nedenleri arasında, Donald Trump’ın başkanlık seçimini kazanmasıyla birlikte ABD’de ESG karşıtı söylemlerin yasal riskleri artırması, varlık yöneticilerinin sürdürülebilirlik temalı ürünlerde daha temkinli yaklaşmasına yol açması gösterildi. Raporda ayrıca, artan jeopolitik gerilimlerin yatırımcıların dikkatini ekonomik büyüme, rekabetçilik ve savunma gibi konulara kaydırdığı; sürdürülebilirlik ve iklim hedeflerinin geri planda kaldığı belirtildi. Buna rağmen küresel sürdürülebilir fonların toplam varlıkları büyük ölçüde sabit kalarak 2025 ilk çeyreğini 3,16 trilyon dolarla kapattı (2024’ün dördüncü çeyreğinde bu rakam 3,18 trilyon dolardı). Toplam varlıkların %84’ü Avrupa’da bulunurken, ABD yalnızca %10’luk paya sahip.
Yeni sürdürülebilir fon lansmanlarında da yavaşlama yaşandı. 2025’in ilk çeyreğinde dünya genelinde sadece 54 yeni sürdürülebilir fon piyasaya sürüldü. Bu sayı, bir önceki çeyrekteki 105 fonun yarısından az. Morningstar, bu durumun son yıllardaki hızlı büyümenin ardından ürün geliştirmede normalleşmeye ve yöneticilerin yeşil aklama (greenwashing) endişeleriyle daha temkinli davranmalarına bağlandığını belirtti. Fon lansmanlarındaki düşüşe paralel olarak, sürdürülebilir fonların yeniden markalanmasında da hareketlilik gözlendi. Özellikle Avrupa’da ESMA’nın ESG isimlendirme kılavuzları ve Birleşik Krallık’ta FCA’nın Sürdürülebilirlik Açıklama Gereklilikleri (SDR) kapsamında yaşanan düzenleyici değişiklikler nedeniyle yeniden markalama faaliyetlerinde artış oldu. 2025’in ilk çeyreğinde yaklaşık 335 fon, isimlerinde ESG ile ilgili ifadeleri değiştirerek yeniden markalandı; 216 fon sürdürülebilirlik temalı terimleri yenisiyle değiştirdi, 116’sı ESG ifadelerini tamamen kaldırdı, 3 fon ise bu tür terimleri ekledi.
Değişim Zamanı…
Morningstar Sürdürülebilir Yatırımlar Araştırma Başkanı Hortense Bioy, “Bu çeyrek yalnızca fon akışlarındaki değil, aynı zamanda sürdürülebilir yatırım stratejilerinin piyasa algısındaki ve konumlandırılmasındaki değişimi gösteriyor. ABD’de artan ESG karşıtlığı Avrupa’daki yatırımcı duyarlılığını da etkilemeye başladı. Yatırımcı iştahı, önümüzdeki dönemde hem düzenleyici değişiklikler hem de jeopolitik gerilimlerle ciddi şekilde sınanacak.” ifadelerini kullandı.
Kaynak: MorningStar