Missouri Üniversitesi bilim insanları, insan sağlığını tehdit eden, nanoplastiklerle mücadele ediyor. Ortalama bir insan saç telinin çapından çok daha küçük olan nanoplastikler, çıplak gözle görünmezler.
Kardiyovasküler ve solunum yolu hastalıklarıyla ilişkilendirilen bu küçük plastik parçacıklar, dünya üzerindeki su kaynaklarında büyük ölçüde fark edilmeden birikmeye devam ediyor. Bu sorunun çözümü, nanoplastikleri temiz su bırakacak şekilde etkili bir biçimde ortadan kaldırabilecek ve aynı zamanda maliyet açısından uygun bir yöntemin geliştirilmesi olarak öne çıkıyor.
İşte Mizzou burada devreye giriyor. Üniversitedeki araştırmacılar, suyun içindeki bu mikroskobik plastik parçacıklarının %98’inden fazlasını temizleyen yeni bir sıvı bazlı çözüm geliştirdi.
Mizzou’da nano ve malzeme kimyası doktorasını yaparken bu çalışmayı yöneten yeni mezun Piyuni Ishtaweera, “Nanoplastikler, su ekosistemlerini bozabilir ve gıda zincirine girerek hem yaban hayatı hem de insanları risk altına sokabilir. Halk için, suyun içindeki kirleticileri, özellikle nanoplastikleri, temizlemenin daha iyi yollarını geliştiriyoruz.” dedi.
Doğal bileşenlerden yapılmış su itici çözücülerin kullanıldığı bu yenilikçi yöntem, nanoplastik kirliliğiyle ilgili acil bir soruna pratik bir çözüm sunmakla kalmıyor, aynı zamanda ileri düzey su arıtma teknolojilerinde daha fazla araştırma ve geliştirme için de örnek oluşturuyor.
Mizzou Kimya Bölümü’nden doçent Gary Baker, “Stratejimiz ise çok basit, büyük bir su hacminden plastik parçacıklarını emmek için küçük bir miktar tasarlanmış çözücü kullanıyoruz. Şu anda bu çözücülerin kapasitesi tam olarak anlaşılmıyor. Gelecek çalışmalarda, çözücünün maksimum kapasitesini belirlemeyi ve çözücülerin geri dönüştürülme yöntemlerini araştırarak tekrar kullanılmasını sağlamayı hedefliyoruz” diye belirtti.
Başlangıçta, çözücü suyun yüzeyinde yağ gibi yüzerek durur. Su ile karıştırıldığında ve yeniden ayrıştırılmasına izin verildiğinde, çözücü yüzeye geri çıkar ve nanoplastikleri moleküler yapısında taşır. Laboratuvar ortamında, araştırmacılar nanoplastiklerle dolu çözücüyü bir pipet kullanarak alır ve temiz, plastik içermeyen suyu bırakır.
Baker, gelecekteki çalışmaların tüm sürecini ölçeklendirerek göller ve nihayetinde okyanuslar gibi daha büyük su kütlelerine uygulanabilir hale getirmeyi hedeflediğini belirtti.
Şu anda St. Louis’teki ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nde çalışan Ishtaweera, yeni yöntemin hem tatlı su hem de tuzlu suda etkili olduğunu belirtti. “Bu çözücüler, güvenli ve toksik olmayan bileşenlerden yapılmıştır ve suyu itme kapasiteleri, su kaynaklarının ek bir şekilde kirlenmesini önler, bu da onları son derece sürdürülebilir bir çözüm haline getirir. Bilimsel açıdan, etkili temizleme yöntemleri oluşturmak, filtrasyon teknolojilerinde yeniliği teşvik eder, nanomalzeme davranışları hakkında bilgi sağlar ve bilgilendirilmiş çevresel politikaların geliştirilmesini destekler.”
Mizzou ekibi, strafor bardakların yapımında kullanılan yaygın bir plastik türü olan polistiren bazlı nanoplastiklerin beş farklı boyutunu test etti. Elde ettikleri sonuçlar, büyük ölçüde sadece tek bir plastik parçacık boyutuna odaklanan daha önceki çalışmalardan daha iyi çıktı.