Birleşmiş Milletler COP28 iklim görüşmeleri yaklaşırken, servet ve kaynak eşitsizliği uluslararası iklim eylem stratejilerinde göze çarpan bir kör nokta olmaya devam ediyor. International Energy Agency’ye (IEA) göre, küresel iklim hedeflerine ulaşmak için iklim değişikliğine karşı en savunmasız, gelişmekte olan ve yükselen ekonomilerin temiz enerji yatırımlarında büyük artışlar görmesi gerekecek.
IEA’nın Haziran ayında yayınladığı bir raporda, “Yükselen ve gelişmekte olan ekonomilerdeki yıllık temiz enerji yatırımlarının, artan enerji ihtiyaçlarını karşılamak ve Paris Anlaşması’nda belirlenen iklim hedeflerine uyum sağlamak için 2022’de 770 milyar dolardan 2030’ların başında 2,8 trilyon dolara kadar üç kattan fazla artması gerekecek.” denildi.
Kamu yatırımları bu açığı tek başına kapatamaz. Uluslararası kriterlerin karşılanması için özel sermayenin de büyük ölçüde harekete geçirilmesi gerekmektedir.
Singapur hükümeti ve finans kuruluşları bu ihtiyacın farkındadır. Ülke, sadece kendisinin değil Güneydoğu Asya’nın geri kalanının da iklim değişikliği katkılarını karşılamasına yardımcı olmak için kamu-özel sektör ortaklıkları ve karbon ticareti dahil olmak üzere yeşil finans planlarından yararlanıyor.
Yeşil finans alanında lider olmak
Singapur, BM’nin 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’ne ve iklim değişikliğine ilişkin Paris Anlaşması’na bağlılık için bir yol haritası ortaya koyan Yeşil Plan 2030’u 2021 yılında başlattı. Eğitim, Ulusal Kalkınma, Sürdürülebilirlik ve Çevre, Ticaret ve Sanayi ve Ulaştırma Bakanlıkları arasında bir iş birliği olan plan, 2040 yılına kadar bu sektörlerde somut hedefler belirliyor.
Plana göre 2030 hedefleri arasında Singapur’un Asya’nın karbon hizmetleri merkezi ve “Asya’nın düşük karbonlu ve sürdürülebilir bir geleceğe geçişini kolaylaştıracak yeşil finans ve hizmetler için önde gelen bir merkez” olması yer alıyor.
Geçtiğimiz ilkbaharda Singapur’un merkez bankası Monetary Authority of Singapore, 2019 planının bir uzantısı olan Finance for Net Zero Action Plan aracılığıyla hükümetin yeşil finansmanı teşvik etme çabaları için bir taslak oluşturdu.
Singapur merkezli finansal teknoloji şirketi MVGX Holdings’in Başkanı ve kurucu ortağı Bo Bai, bankanın yaklaşımının “tutarlı, karşılaştırılabilir, güvenilir iklim verilerinin açıklanmasını teşvik etmeye; risk yönetimini desteklemek için finansal kurumların katılımını sağlamaya; bilime dayalı geçiş planlarına ve daha fazlasına” odaklandığını söyledi.
Örneğin yeşil finans kamu-özel sektör ortaklıklarında hükümet politika yönergeleri belirler. Daha sonra, mali düzenleyiciler mali kurumlara ve diğer kuruluşlara bu yönergelerle iş birliği yapmaları konusunda destek ve öneriler sunar.
Bai, özel sektör tarafında ise şirketlerin farklı faaliyet kapsamlarında karbon emisyonlarını ölçme, emisyonları azaltma, emisyonları genellikle karbon kredileri yoluyla dengeleme, uluslararası standartları karşıladıklarından emin olmak için emisyon azaltımlarını belgelendirme ve yeni kapsamı finanse etme sürecine başlayabileceklerini söyledi.
Uluslararası ortaklıklardan sorumlu bir şekilde faydalanmak
2022 yılında Singapur, Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) üyesi Vietnam ile enerji ve karbon kredileri konularında iş birliği yapmak üzere mutabakat zaptı imzaladı. Mutabakat zabıtları, ülkelerin yenilenebilir enerjinin finansmanı, sınır ötesi elektrik ticaretinin artırılması ve karbon kredisi pilot programları gibi çabalar yoluyla iklim direncine ve Güneydoğu Asya’nın genel karbonsuzlaştırılmasına yönelik ortak ilerleme taahhüdünün altını çiziyor.
Uluslararası ortaklıklardan yararlanmak, Paris Anlaşması kapsamındaki her ülkenin Nationally Determined Contribution yoluyla desteklemeyi taahhüt ettiği küresel karbonsuzlaştırma için önemli bir fırsattır. Sınır ötesi karbon ticareti, Singapur ve Güneydoğu Asya’dakiler gibi bölgesel ortaklıkların sorumlu bir şekilde hareket etmesi gereken bir dizi önemli hesap verebilirlik sorusuna yol açmaktadır.
Bai, Paris Anlaşması’nın 6. maddesine atıfta bulundu: “Örneğin, Tayland’daki bir karbon projesinin ürettiği kurumsal krediniz varsa, karbon kredisi kaynağının sahibi bunları diyelim ki Singapur’daki bir alıcıya sattığında: Birleşmiş Milletler’e rapor verdiklerinde bu Tayland’ın karbon emisyon azaltımı olarak mı sayılacak, yoksa Singapur’un mu?”
Bu gibi sorular, yeşil finans içinde hesap verebilirlik talep eden yeni altyapı olanaklarını ortaya çıkarmaktadır. İklim kayıtları ve denetim sistemleri, şeffaf muhasebe ve denkleştirme sağlayarak karbon piyasalarının düzenlenmesine ve karbon kredilerinin ve denkleştirmelerin ikili sayımını önlemeye yardımcı olur.
Ancak tüm ülkelerin ulusal kayıtları bulunmamaktadır. Ulusal, özel veya uluslararası mevcut kayıtlar da kendi bilgilerini etkin bir şekilde paylaşmamaktadır. Geçtiğimiz Eylül ayında düzenlenen Asia-Pacific Petroleum Conference’da Dünya Bankası ve Uluslararası Emisyon Ticareti Birliği, 11 ulusal hükümeti ve 30 kuruluşu temsil eden mevcut iklim kayıtlarını birleştiren ve Climate Action Data Trust adı verilen merkezi olmayan bir meta veri platformunu oluşturmak üzere Singapur’u seçti.
Singapur, Nisan ayında kurulan China – Singapore Green Finance Taskforce gibi diğer uluslararası girişimler aracılığıyla veri ve çevre, sosyal ve yönetişim (ESG) açıklama bilgilerini araştırmaya devam ediyor.
Singapur’un yeşil finans alanındaki liderliği sadece ikili ve bölgesel iklim ortaklıkları için güçlü bir örnek teşkil etmekle kalmayıp, aynı zamanda gelişmekte olan ekonomilere uzun zamandır gecikmiş olan sermaye ve uzmanlık akışına da işaret etmektedir.