Yenilenebilir enerji teknolojileri gelişmiş durumda, peki dönüşüm neden yavaş ilerliyor? Bilim insanları, enerjide dönüşümün hızlandırılması için kamu destekli yeni bir güneş enerjisi modeli öneriyor: “Güneş Temelli Hizmet.”
Empa Teknoloji ve Toplum Laboratuvarı’ndan Harald Desing, Hauke Schlesier ve Marcel Gauch’un geliştirdiği bu model, yerel yönetimlerden küresel ölçeğe kadar her yerde uygulanabilir potansiyele sahip. Öneri, Progress in Energy dergisinde yayımlandı. Modelin temelinde şu fikir yatıyor: Her bireyin kamu tarafından finanse edilen 500 watt’lık kişisel bir güneş enerjisi hakkı olması. Bu, İsviçre için yıllık yaklaşık 4.400 kilovatsaat elektriğe denk geliyor ve fosil yakıtlardan doğan elektrik açığını karşılamaya yetiyor.
Ancak önerilen sistemde enerji depolaması kamu hizmetine dahil değil. Güneş varken elektrik ücretsiz olacak; güneş yokken ise bireylerin ya tüketim alışkanlıklarını buna göre değiştirmesi ya da kendi çözümlerini üretmesi beklenecek. Bu yaklaşım hem bireyleri bilinçli tüketime yönlendiriyor hem de kamu bütçesinde tasarruf sağlıyor.
Sosyal Adalet Ön Planda
Bu sistemde enerjiyi az kullanan bireyler, kullanmadıkları hakkı elektrikli ulaşım gibi alanlarda değerlendirebilir veya başkalarına devredebilir. Bu da enerji tüketiminde sosyal bir denge yaratıyor. Sistemin kurulumu için 50.000 çalışana ihtiyaç duyulacak. Ancak bu iş gücünün çoğu, kısa süreli eğitimlerle güneş paneli montajında görev alabilecek.
Güneş panellerinde kullanılan malzemelerin temini bir başka zorluk. Ancak silikon gibi ana bileşenlerin bolluğu ve gümüş, kalay, alüminyum gibi malzemelerin tasarım optimizasyonlarıyla azaltılabilir olması, bu zorluğun aşılabileceğini gösteriyor.
Yalnızca Elektrik Değil, İklim Çözümü de Sunuyor
Bu modelin en güçlü yanlarından biri, yalnızca elektrik ihtiyacını karşılamakla kalmayıp iklim değişikliğiyle mücadeleye de katkı sunması. Desing’e göre fazla üretilen elektrik, atmosferdeki tarihi karbon salımlarını geri çekmek ve karbonu bağlayan malzemelere dönüştürmek için kullanılabilir. Sonuç olarak, “güneş temelli temel hizmet”, sadece enerjiye erişimi değil, enerjide adaleti, toplumsal katılımı ve çevresel sorumluluğu da merkezine alan bir dönüşüm modeli sunuyor. Her ne kadar modelin ayrıntıları kamuoyuyla tartışılarak netleşecek olsa da, atılacak adımların doğrudan ve hızlı fayda sağlayacağı kesin.