Bilim insanları uyardı: “1,5°C” hedefini korumak için önümüzdeki beş yılda küresel sera gazı emisyonlarının yarı yarıya azaltılması gerekiyor.
İngiltere’nin Exeter kentinde bir araya gelen 200’den fazla önde gelen iklim bilimci, küresel ısınmanın kritik eşiğe hızla yaklaştığına dikkat çekerek, 2025–2030 döneminin insanlık için son şans olabileceğini açıkladı.
Bilim insanlarına göre, emisyonların bu beş yıllık dönemde her yıl yaklaşık %12 oranında azaltılması gerekiyor. Aksi halde, iklim sistemlerinde geri dönüşü olmayan zincirleme etkiler tetiklenebilir.
İngiltere Meteoroloji Ofisi’nden Dr. Chris Jones, “Bilimsel ‘net:1,5 derece’ hedefini koruyabilmemiz için emisyonları 2030’a kadar yarıya indirmeliyiz. Bu da artık ertelenemez bir eylem planı anlamına geliyor,” ifadelerini kullandı.
Araştırmacılar, Grönland buzullarının erimesi, Amazon yağmur ormanlarının kuruması ve mercan resiflerinin çökmesi gibi geri döndürülemez durumların, sanılandan çok daha yakın zamanda gerçekleşeceğini vurguladı. Bu etkilerin birleşmesi durumunda, iklim sisteminde büyük kırılmaların yaşanabileceği ve milyarlarca insanın yaşam koşullarının tehdit altına gireceği belirtildi.
Öte yandan, olumlu gelişmeler de var. Avrupa Birliği 2023 yılında %8,5’lik emisyon azaltımı sağladı. Yenilenebilir enerji yatırımları, enerji talebindeki düşüş ve kömür kullanımının azalması bu başarıda belirleyici oldu. Uzmanlara göre bu veri, hedeflerin teknik olarak ulaşılabilir olduğunu gösteriyor.
Ancak küresel ölçekte tablo daha karamsar. Emisyonlar genel olarak düşmek yerine artmaya devam ediyor. Bazı ülkelerin iklim vaatlerinden geri adım atması, şirketlerin büyük çoğunluğunun hâlâ net sıfır planlarına sahip olmaması ve fosil yakıt yatırımlarının sürmesi, hedeflerin gerisinde kalınmasına yol açıyor.
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) verilerine göre, dünya genelinde halkın %89’u, hükümetlerin iklim konusunda yeterince adım atmadığını düşünüyor. Kamuoyu baskısı artsa da, somut ve bağlayıcı adımların atılmadığı eleştirileri devam ediyor.
Bilim insanları, 2025 yılını bir dönüm noktası olarak tanımlıyor. Bu noktadan itibaren emisyonlar azalmaya başlamazsa, sıcaklık artışını 1,5°C ile sınırlamak pratik olarak imkânsız hale gelecek. Bu da hem ekosistemler hem de küresel ekonomi için yıkıcı etkiler anlamına geliyor.
Uzmanlar, iş dünyasının iklim eyleminde çok önemli bir rol üstlenmesi gerektiğini hatırlatıyor. Sıfır karbonlu üretim modelleri, yenilenebilir enerjiye geçiş, sürdürülebilir ulaşım ve doğa temelli çözümler, yalnızca çevresel değil ekonomik sürdürülebilirlik için de elzem hale geliyor.