Wall Street, hükümetlere karşı açılan davalarda dev yatırımcı rolünü üstleniyor.
İngiliz The Guardian gazetesinin yaptığı bir incelemeye göre, fosil yakıt ve madencilik şirketleri, devletlerden 92 milyar dolar kamu parası kazandı. Yatırımcılar, çevre yasaları ve kârları etkileyen diğer düzenlemelere karşı açılan davalarla giderek daha fazla para kazanırken, finansal spekülatörler de bu davaların artan sayısını destekliyor.
Finansal Spekülasyon
Finansal spekülatörler, çevre yasaları ve diğer düzenlemelerin karları etkilediği gerekçesiyle hükümetlere karşı açılan davalarda, genellikle yüksek ödüller kazandıran bir yatırım fırsatı görüyor. Guardian’ın araştırması, bu tür davaların sayısının arttığını ve giderek daha kazançlı hale geldiğini ortaya koyuyor. Liderliğini genellikle araç kazaları ve iş yeri davaları yapan dava finansmanı sektörü, artık çok daha büyük bir alanda faaliyet gösteriyor: Hükümetlere karşı şirketler tarafından başlatılan büyük çaplı tahkim davaları. Bu davaların değeri bazen onlarca milyar doları bulabiliyor.
Bu davalar, yatırımcı-devlet uyuşmazlık çözümü (ISDS) adı verilen uluslararası hukuk alanına giriyor. ISDS, şirketlerin kârlarını olumsuz etkileyen devlet eylemleri nedeniyle hükümetlere dava açmalarına olanak tanıyor. Dava finansman şirketleri, karşı bir dava riski taşımadan, ortalama 200 milyon doların üzerinde ödüller kazanabiliyor. Hukuk uzmanları, bu durumun hedge fonları ve özel finansörler için “kumarbazlar cenneti” haline geldiği uyarısında bulunuyor.
Dava İncelemeleri Açıkça Gösteriyor
Guardian’ın yaptığı 1.400’ün üzerinde dava incelemesinde, ISDS davalarının daha yaygın ve kazançlı hale geldiği, devletlere karşı açılan bu davalarda şirketlere 120 milyar dolardan fazla kamu parası ödendiği tespit edildi. Bu davaların büyük bir kısmı, fosil yakıt ve madencilik sektörleriyle ilgili. Araştırmada, 31% oranında, ödemenin veya uzlaşmanın miktarının açıklanmadığı ortaya çıktı. Bu davalar, hedge fonları ve diğer yatırımcılar için giderek daha cazip bir yatırım aracı haline gelirken, çoğunluğu ABD, İngiltere veya Kanada kökenli yatırımcılar tarafından finanse ediliyor. Ayrıca bu davaların yüzde 75’i gelişmekte olan ülkelere karşı açılmış durumda.