Dünyanın dört bir yanındaki şehirler, sera gazı emisyonlarını azaltma, sokakları yeşillendirme ve iklim krizine karşı uyum sağlama konusunda ulusal hükümetlerden çok daha hızlı ilerliyor.
Paris Anlaşması’nın üzerinden on yıl geçmesine rağmen, ülkeler emisyon azaltımı konusundaki taahhütlerinde hâlâ yeterince iddialı değil. Mevcut hedefler ise çoğu zaman uygulanmıyor. Buna karşın, şehirler ve yerel yönetimler harekete geçme konusunda öncülüğü üstlenmiş durumda.
Şehirler Harekete Geçti
C40 ve Küresel Belediye Başkanları İklim ve Enerji Sözleşmesi tarafından hazırlanan rapora göre, C40 ağına bağlı yaklaşık 100 şehirden üçte ikisi, kişi başı karbon emisyonlarını ulusal hükümetlerinden daha hızlı azaltıyor. Bu şehirler, toplamda yaklaşık 600 milyonluk bir nüfusu temsil ediyor. 2015–2024 yılları arasında küresel emisyonlar artarken, bu şehirlerde kişi başı emisyonlar ortalama %7,5 oranında düştü. Rapora göre, şehirlerin hızlı adımlar atmasının temel nedeni, iklim krizinin etkilerini en yoğun hisseden yerler olmaları. Artan nüfusla birlikte ısı adası etkisi büyüyor, altyapılar aşırı yağışlara dayanamaz hale geliyor, kıyı şehirleri ise hem deniz seviyesi yükselmesi hem de daha güçlü tropikal fırtınalarla karşı karşıya kalıyor.
Çözümler Yerelden Geliyor
Uzmanlara göre belediye başkanları, merkezi hükümetlere kıyasla çözümleri daha hızlı uygulamaya koyabiliyor. Şehirlerde siyasi kutuplaşma daha az ve yerel yöneticiler halkın günlük ihtiyaçlarına daha yakın. Shah bu durumu, “Belediye başkanları iklim krizini soyut bir kavram olarak değil, halkın gerçek yaşam deneyimleri üzerinden ele alıyor,” sözleriyle açıklıyor.
Örneğin Avustralya’nın Melbourne kenti, insanların iş, okul, market gibi ihtiyaçlarını 20 dakikalık bir yürüme mesafesi içinde karşılayabileceği “20 dakikalık mahalleler” hedefiyle planlama yapıyor. Çin’in Shenzhen kentinde ise 16 bin otobüs elektrikli hale getirilerek yılda 200 bin tondan fazla karbondioksit salımı önleniyor.
Yeşil Alanlar, Yeni Umutlar
Filipinler’in Quezon City kentinde, kullanılmayan alanlar 337 bahçeye ve 10 örnek çiftliğe dönüştürüldü. Aynı zamanda 4 binden fazla kentsel çiftçi eğitildi. Sierra Leone’un başkenti Freetown ise 550 binden fazla ağaç dikerek hem sıcaklığı düşürdü hem de 600’den fazla kişiye istihdam sağladı. Bu tür yeşil altyapılar, sadece sıcaklığı azaltmakla kalmıyor, yağmur sularını emerek sel riskini de azaltıyor.
Temiz Enerjiye Geçiş Hızlandı
Arjantin’in Buenos Aires kentinde 100’den fazla okulun çatısına güneş panelleri kuruldu. Lübnan’da ise Qab Elias şehri özel sektörle iş birliği yaparak evlerin yarısına güneş enerjisi sistemleri kurma imkânı sundu. Her ne kadar bazı ulusal hükümetler şehirleri desteklese de, ihtiyaç duyulan finansman seviyesi hâlâ yakalanabilmiş değil. 2023’te 611 şehir, toplam değeri 179 milyar doları bulan 2.500 projeyi raporladı. Ancak rapora göre, 2030 yılına kadar bu yatırımın her yıl 4,5 trilyon dolara çıkması gerekiyor.
