Dünyanın en büyük karbon kredi sertifikasyon kuruluşu Verra, kömür santrallerinin erken emekli edilip yenilenebilir enerji kaynaklarıyla değiştirilmesine olanak tanıyan yeni bir karbon kredi türü için metodolojisini tamamladı.
Verra, ABD merkezli The Rockefeller Foundation tarafından yürütülen Kömürden Temiz Enerjiye Kredi Girişimi (CCCI) iş birliğiyle geliştirilen metodoloji kapsamında, kömür santrallerinin planlanandan önce kapatılmasıyla sağlanacak emisyon azaltımı, santralin ömrü boyunca salacağı tahmini karbon miktarı üzerinden hesaplanıyor.
Yeni kurallar, kömürden çıkışın adil bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak amacıyla işçiler ve yerel topluluklar için iş yaratımı, enerjiye erişim ve sosyal koruma gibi konularda “güçlendirilmiş adil geçiş” kriterleri getiriyor. Geliştiricilerin bu adil geçiş planları için beklenen gelirin en az %2’sini ayırmaları zorunlu tutuluyor. Daha önceki taslakta bu oran %5 olarak öngörülmüştü. Verra CEO’su Mandy Rambharos, Singapur’un devlet yatırımcısı Temasek’in sürdürülebilirlik zirvesinde yaptığı açıklamada, “Küresel iklim hedeflerine ulaşmak için sadece emisyonları yavaşlatmak yetmez, onları üreten sistemleri de yeniden düşünmeliyiz,” dedi. Rambharos, yeni metodolojinin enerji sağlayıcılarına dönüşümü gerçekleştirirken işçileri ve toplulukları geride bırakmadan hareket etme imkânı sunduğunu belirtti.
Yeni metodoloji, en az 20 yıllık elektrik alım anlaşmasına sahip kömür santrallerine uygulanabilecek. Böylece emisyon azaltımı için karşılaştırmalı senaryo oluşturulabilecek. Ayrıca sadece düzenlenmiş değil, serbest elektrik piyasalarını da kapsayacak şekilde genişletilen çerçevede, ilave emisyon azaltımı kriterleri de sıkılaştırıldı.
2023 Aralık ayında, Filipinler merkezli enerji şirketi ACEN, 246 megavatlık South Luzon Termik Enerji Santrali’nin (SLTEC) 10 yıl erken kapatılarak CCCI metodolojisini pilot olarak uygulayacağını duyurmuştu. Bu adımın yaklaşık 19 milyon ton karbon emisyonunu önleyebileceği belirtilmişti. Geçiş kredisi fikri, ilk olarak Eylül 2023’te Singapur Merkez Bankası ve danışmanlık şirketi McKinsey tarafından Asya’daki yaklaşık 2.000 kömür santralinin ekonomik olarak daha erken kapatılabilmesi için finansman mekanizması olarak önerilmişti. Daha önceki erken kapatma girişimleri genellikle devlet destekli fonlar ve kalkınma bankalarının sermaye katkılarıyla yürütülmüştü. Verra dışında, Gold Standard da kömür santrallerinin kapatılması ve yenilenebilir enerjiyle ikame edilmesi için kendi metodolojisini geliştirmiş olsa da henüz nihai hale getirmedi. Asya Kalkınma Bankası (ADB) ise Filipinler’in Mindanao Adası’nda 200 MW’lık bir santralin erken kapatılması için geçiş kredisi kullanımını değerlendiriyor. Bu projeyle yaklaşık 7 milyon tonluk karbon salımının önlenebileceği hesaplanıyor. Ancak bazı uzmanlar, kömür santrallerinin zaten ekonomik olmaktan çıkması nedeniyle ek karbon kredisi desteğine gerek olmadığını, dolayısıyla Verra ve Gold Standard metodolojilerinde “ilave fayda” unsurunun tartışmalı olduğunu savunuyor.
Gönüllü Karbon Piyasası İçin Bütünlük Konseyi (ICVCM) CEO’su Amy Merril, geçiş kredileriyle ilgili nihai bir pozisyon almadıklarını, ancak bu yeni kredi sınıfının adil geçiş boyutunun nasıl ölçüleceğini ve nasıl güvence altına alınacağını anlamaya çalıştıklarını söyledi. Merril, onaylanan metodolojilerin ICVCM’nin yüksek bütünlük etiketine uygunluğu için değerlendirme sırasına alınacağını da ekledi.