Türkiye ile Avustralya arasında şekillenen anlaşmaya göre COP31’e Türkiye ev sahipliği yapacak; zirvedeki müzakereleri ise Avustralya yönetecek. Bu sıra dışı iş bölümü, iklim diplomasisinde yeni bir model oluşturuyor.
Türkiye’nin COP31 ev sahipliği için yürüttüğü yoğun diplomasi trafiği sonuç vermeye yaklaşıyor. Reuters’ın aktardığı bilgilere göre Ankara ile Canberra arasında, her iki tarafın da hedeflerini koruduğu bir uzlaşma modeli şekillenmiş durumda. Buna göre, 2026’daki iklim zirvesinin ev sahibi Türkiye olacak; hükümetler arası müzakereleri ise Avustralya’nın belirleyeceği isim yönetecek.
Bu formül, COP süreçlerinde pek alışık olunmayan bir görev paylaşımını işaret ediyor. Ev sahibi ülke genellikle hem organizasyon hem de müzakere başkanlığını üstlenirdi. Yeni modelde Türkiye, zirvenin tüm lojistik ve organizasyonel sorumluluğunu taşıyacak; Avustralya ise müzakerelerin içeriğini ve ilerleyişini yönlendiren “COP başkanı” rolünü üstlenecek. Avustralya İklim ve Enerji Bakanı Chris Bowen, bu yapıyla “hedeflerini koruduklarını” söylerken, taslak metin hazırlama ve eş kolaylaştırıcı atama gibi kritik yetkilerin kendilerinde olacağını da vurguladı.
Uzlaşmanın bir diğer boyutu ise Pasifik ülkelerine verilen önem. Avustralya’nın uzun süredir savunduğu “Pasifik COP” yaklaşımı tamamen rafa kalkmış değil: Pre-COP toplantısının Pasifik’te yapılması gündemde. Bu, bölgenin iklim kırılganlığının görünür kılınması açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Türkiye ise zirveyi daha geniş bir çerçevede ele almayı planlıyor. Ankara’nın hedefi, gelişmiş ülkelerle gelişmekte olan ülkeler arasındaki iklim finansmanı ve uyum konularında köprü kuran, kapsayıcı bir zirve atmosferi oluşturmak. Bu yaklaşım, Türkiye’nin son yıllarda iklim diplomasisinde üstlenmek istediği arabulucu rolüyle uyumlu görünüyor.
Bu modelin BM prosedürleriyle tamamen uyumlu olup olmadığı konusunda hâlâ teknik tartışmalar sürse de, iki ülke de işleyebilir bir orta yol bulmuş durumda. Eğer süreç bu çizgide ilerlerse, COP31 hem diplomatik denge hem de bölgesel temsiliyet açısından önceki zirvelerden ayrılacak gibi görünüyor.
Kaynak: Reuters