Avrupa Komisyonu, ürün ve hizmetlerin çevresel özelliklerine dair yanıltıcı beyanlara karşı tüketiciyi korumayı amaçlayan Yeşil İddialar Direktifi’nin geri çekilmediğini açıkladı.
Bu açıklama, Komisyon’un önceki hafta yaptığı ve büyük siyasi partilerin desteğini kaybetmesinin ardından düzenlemenin geri çekileceğine işaret eden açıklamasını takiben geldi. 23 Haziran’da yapılması planlanan üçüncü üçlü müzakere (trilogue) toplantısı da bu gelişmeler nedeniyle iptal edilmişti.
Komisyon’dan gelen yeni açıklamada ise direktifin geri çekilmesinin yalnızca, mikro işletmelerin düzenleme kapsamı dışında tutulmaması durumunda gündeme geleceği ifade edildi. Yani Komisyon, mikro işletmelere muafiyet getirilmemesi halinde geri çekilmeyi düşüneceğini duyurdu.
Neden bu direktife ihtiyaç duyuldu?
Yeşil İddialar Direktifi, Mart 2023’te tanıtıldı. Yapılan araştırmalar, Avrupa’daki şirketlerin çevreci iddialarının yarısından fazlasının belirsiz veya yanıltıcı, %40’ının ise tamamen temelsiz olduğunu ortaya koymuştu. Bu doğrultuda hazırlanan direktif; işletmelerin çevresel iddialarını bilimsel kanıtlarla desteklemesini, bağımsız kuruluşlarca doğrulatmasını ve kamuoyuna doğru şekilde aktarmasını zorunlu kılıyor.
Ayrıca, özel sektör tarafından geliştirilen çevre etiketlerinin çoğalması da düzenlemenin hedefinde. Yeni yönetmelik, bu etiketlerin yalnızca AB düzeyinde geliştirilebilmesini, mevcut sistemlere göre daha yüksek çevresel standartlar sunmasını ve bağımsız şekilde denetlenmesini şart koşuyor.
Siyasi çekişmeler gündemi kilitledi
Ancak Avrupa Parlamentosu’nun en büyük grubu olan Avrupa Halk Partisi (EPP), müzakereden hemen önce Komisyon’a bir mektup yollayarak, yeni kuralların şirketler için aşırı karmaşık ve yükleyici olacağını savundu. Bu mektuptan sonra Komisyon sözcüsü, direktifin geri çekilmesinin gündemde olduğunu belirtti.
Bu açıklama, Avrupa Parlamentosu içinden sert tepkilerle karşılandı. İç Pazar ve Tüketici Koruma Komitesi Başkanı Anna Cavazzini ve Çevre, İklim ve Gıda Güvenliği Komitesi Başkanı Antonio Decaro, yaşanan sürecin yasama prosedürleri açısından “tehlikeli bir emsal” teşkil ettiğini vurgulayarak, iki yıllık çalışmanın ardından Parlamento’nun süreci tamamlamasına fırsat verilmemesini eleştirdi.
Mikro işletme muafiyeti zaten kabul edilmişti
İşin ilginç yanı, Avrupa Parlamentosu müzakerelere mikro işletmelerin direktif kapsamı dışında bırakılması yönünde bir kararla gitmişti. Raportör Sandro Gozi, bu konuda uzlaşmanın sağlandığını ve Komisyon’un geri çekilme beyanının anlaşılmaz olduğunu söyledi.
AB’de yaklaşık 30 milyon mikro işletme bulunuyor ve bu işletmeler tüm şirketlerin %96’sını oluşturuyor. Komisyon, bu şirketlerin büyük bir bürokratik yük altında kalmaması gerektiğini savunuyor.