İklim Ağı, Türkiye’nin yakında açıklayacağı 2035 hedeflerinin yalnızca kâğıt üzerinde değil, gerçek yaşamda da sera gazı emisyonlarını bugünden azaltmaya başlaması gerektiğini söylüyor.
Türkiye, iklim krizinin en sert yüzünü hisseden ülkelerden biri. Seller, kuraklık, orman yangınları artık mevsimlik haberler değil, hayatımızın olağan parçaları. Avrupa’nın en kırılgan ülkesi olarak tanımlanan Türkiye’nin, önümüzdeki dönemde açıklayacağı 2035 iklim hedefi bu nedenle kritik bir eşik.
İklim Ağı –iklim alanında çalışan 15 sivil toplum kuruluşunun oluşturduğu ortak platform– bu sürece dair uyarılarını dile getirdi. Ağ, yeni hedeflerin yalnızca kâğıt üzerinde iddialı görünmemesi, emisyonları bugünden azaltmaya başlayan somut adımlarla desteklenmesi gerektiğini vurguluyor. Ayrıca iklim politikalarının en üst karar organı olan İklim Değişikliği ve Uyum Koordinasyon Kurulu’nda sivil toplumun hiç temsil edilmediğine dikkat çekerek, bağımsız uzman görüşlerinin sürece dâhil edilmesi gerektiğinin altını çiziyor.
Peki Türkiye’nin 1,5 derece sınırı ve 2053 net sıfır vizyonuna uyumlu bir hedef nasıl olmalı? İklim Ağı’nın önerileri net:
- Fosil yakıtlardan çıkış: Emisyonların hemen azaltılması için kömürden elektrik üretimine son verilmesi, gaz ve petrol için yeni yatırım yapılmaması gerekiyor. Fosil yakıt teşvikleri 2030’a kadar kaldırılmalı, yanıltıcı çözümlerden (nükleer, karbon yakalama vb.) uzak durulmalı.
- Adil geçiş: Fosil yakıt sektörlerinde çalışanların mağdur olmaması için işgücü dönüşümü ve enerji yoksulluğu tedbirlerini kapsayan bir mekanizma kurulmalı.
- Doğa koruma: Korunan alanların payı 2030’a kadar %30’a çıkarılmalı, bozulmuş ekosistemlerin en az %30’u onarılmalı.
- Gıda güvencesi: Agroekoloji ve onarıcı tarım uygulamaları yaygınlaştırılmalı; su tüketimi doğru ürün planlaması ve modern sulama sistemleriyle yarı yarıya azaltılmalı.
- Orman yangınları: Yeni iklim koşullarına göre önleme yöntemleri geliştirilmeli, yangınla mücadele ekipleri güçlendirilmeli.
- Sağlık ve yaşam kalitesi: Yeşil alan miktarı artırılmalı, sıcak hava dalgalarına karşı sağlık planlaması yapılmalı, hava kirleticiler düzenli olarak ölçülüp denetlenmeli.
Türkiye daha önce, 2022’de sunduğu hedefinde, emisyonları azaltmak yerine aslında artırmaya devam edecek bir yol haritası ortaya koymuştu. 2030’a kadar “artıştan %41 azaltım” ifadesi kulağa olumlu gelse de, pratikte emisyonların %30’dan fazla artacağı anlamına geliyor.
Bu nedenle gözler şimdi 2035 hedefinde. Beklenti net: Türkiye’nin iklim krizine karşı gerçekten cesur, uygulanabilir ve toplumun tüm kesimlerini kapsayan bir yol haritası açıklaması.