İzlenmeyen gemiler, başka bir deyişle gölge filolar sadece ticari yasaları değil; çevreyi, iklimi ve insan güvenliğini de tehdit ediyor. Sürdürülebilir denizcilik için şeffaflık artık bir zorunluluk.
Küresel ekonominin belkemiği olan deniz taşımacılığı, son yıllarda “karanlık taşımacılık” adı verilen ve rotalarını gizleyen gemiler, sürdürülebilirlik açısından büyük risk yaratıyor. Bu gemiler çoğunlukla yaptırımlardan kaçmak, yasadışı balıkçılık yapmak ya da atık boşaltmak için kullanılıyor. Güvenlik sistemlerini kapatarak görünmez hale gelen gölge filolar, hem çevreyi hem de insan hayatını tehlikeye atıyor. Çoğu eski ve bakımsız olan bu gemiler, petrol sızıntısı ve kaza riskini artırıyor. 2023’te Endonezya açıklarında yaşanan tanker faciasında hem mürettebat kayboldu hem de deniz kilometrelerce yakıtla kaplandı.
Yüksek Karbon Salımı
Tehlike yalnızca kazalarla sınırlı değil. Uydu verileri, bu “görünmez” gemilerin karbon salımının küçük ülkelerin toplam emisyonunu geçtiğini ortaya koyuyor. Küresel taşımacılık emisyonlarının yaklaşık yüzde 7’si bu karanlık filodan geliyor. Mürettebat açısından tablo daha da karanlık. Çoğu düşük gelirli ülkelerden gelen denizciler belgelerinden mahrum bırakılıyor, maaşları ödenmiyor ve ağır koşullarda çalıştırılıyor. İnsan kaçakçılığına kadar varan ihlaller yaşanıyor.
Sürdürülebilir bir gelecek için karanlık taşımacılığa karşı uluslararası işbirliği şart. Daha sıkı denetimler, şeffaf takip sistemleri ve insan haklarına dayalı politikalar olmadan denizlerde güvenlik ve adaleti sağlamamız imkansız.