ABD’li geri dönüşüm şirketi AMP’nin yapay zekâ destekli sistemi, belediyenin atıklarını biochar’a dönüştürerek karbon kredisine çeviriyor. Çöp artık sadece atık değil; iklim krizinde işe yarar bir oyuncu da…
Belediye çöplerinin kaderi genelde bellidir: Kamyonla toplanır, ayrıştırılır, bir kısmı geri dönüşüme gider, gerisi ise çürüyerek atmosfere metan salar. ABD’li geri dönüşüm şirketi AMP, tam da bu rutine kafa tutuyor. Kurdukları yapay zekâ destekli sistem, evsel atıkları adeta bir hazine avcısı gibi tarıyor, organik malzemeleri göz açıp kapayıncaya kadar ayırıyor ve bunları biochar adı verilen karbon açısından dayanıklı bir forma dönüştürüyor. Sonuç? Çöp, bir anda karbon kredisine dönüşüyor ve iklim finansmanının yeni yıldızı hâline geliyor.
Sistem oldukça akıllıca çalışıyor: Yüksek hızlı kameralar ve sensörler, atık hattından geçen malzemeleri tanıyor; basınçlı hava jetleri organikleri ayırıyor; ardından bu malzemeler oksijensiz ortamda ısıtılıp biochara dönüştürülüyor. Yani karbon, atmosfer yerine toprağa kilitleniyor ve yüzlerce yıl orada kalabiliyor. AMP’nin Virginia’daki pilot tesisi o kadar başarılı oldu ki, 1,2 milyon kişiye hizmet veren bir kamu atık idaresi bu teknolojiye geçmek için anlaşma imzaladı.
Çöp Artık Bir Kaynak
Biochar pazarı da oldukça iştahlı. Ton başına yaklaşık 150 dolarlık karbon kredisi değeri, bu işi çevresel olduğu kadar ekonomik bir fırsata da dönüştürüyor. Büyük şirketlerin gönlünü çelen de tam olarak bu: Hem karbonu uzun vadeli olarak ortadan kaldırıyor hem de şehirlerin atık yükünü hafifletiyor. Kısacası, “çöp” artık masraflı bir problem değil, iyi yönetildiğinde gelir kalemine dönüşen bir kaynak. AMP’nin kurucusu Matanya Horowitz, “Yeni kutulara, yeni araçlara gerek yok; var olan atık akışını akıllı hâle getiriyoruz.” diyerek yaklaşımın pratikliğini özetliyor.