Podyumlar kürkle doldu, ünlüler vintage’a sarıldı, Z kuşağı yeniden kürkü konuşuyor. Ama bu geri dönüş sadece stil meselesi değil; etik, çevre ve gelecek tartışmalarını da beraberinde getiriyor.
2025-26 sonbahar/kış defileleri moda dünyasının uzun zamandır görmediği bir şeyi geri getirdi: kürkü. New York’tan Paris’e uzanan podyumlarda Tory Burch, Fendi, Miu Miu ve Simone Rocha gibi devler, koleksiyonlarını kürk (çoğu sahte ya da vintage) parçalarla tamamladı. Aynı dönemde Hailey Bieber, Kendall Jenner, Rihanna ve Taylor Swift gibi yıldızlar da vintage ya da suni kürklere bürünerek bu yükselişi pekiştirdi.
Ancak bu trend, klasik bir moda dönüşünden çok daha fazlası. Gerçek mi, sahte mi, vintage mi, bitkisel mi? Her tür kürk, yeni sorularla geliyor.
Eski Dost, Yeni Tartışmalar
2017’de Gucci’nin kürkü terk etmesiyle başlayan etik dönüşüm, birçok lüks markayı peşinden sürüklemişti. Fakat o tarihten bu yana, hayvan kürkünün yerini genellikle sentetik olanlar aldı. Yani başka bir çevre sorunu doğdu: Fosil yakıt bazlı suni kürkler. Polyester başta olmak üzere bu malzemeler hem geri dönüştürülmesi zor hem de doğada çözünmüyor.
Moda akademisyeni Natascha Radclyffe-Thomas bu durumu şöyle açıklıyor: “Faux fur eskiden ‘eğlencelik’ ve ucuzdu, artık kalite öyle arttı ki çoğu insan gerçek mi sahte mi ayırt edemiyor. Ama bu da yeni bir vicdan sorgusu yaratıyor.”
Gen Z Ne Diyor?
İkinci el kürkler özellikle genç kuşak tarafından yeniden keşfediliyor. ABD’de Madison Avenue Furs gibi mağazalar, üniversite öğrencilerinin bile vintage kürk satın almaya başladığını söylüyor. Bu tercihte etik kaygılar belirleyici oluyor: “Hayvan zaten öldürülmüşse, kürkünü değerlendirmek neden sorun olsun?” sorusu gençlerin zihninde yer ediyor. Ancak hayvan hakları savunucuları bu görüşe katılmıyor. “Vintage da olsa, kürk hâlâ kafeste öldürülmüş bir hayvandan elde edilmiş bir ürün,” diyor Collective Fashion Justice’in kurucusu Emma Håkansson. “Alternatifler varken bunu giymek, bir üstünlük göstergesi.”
Moda, Çevre ve Geleceğin Kumaşı
Peki çözüm ne? Ne hayvan sömürüsü, ne doğaya zarar… Belki de yanıt, doğanın kendisinde. Bitkisel kaynaklardan üretilen Savian adlı yeni nesil kürk, ısırgan otu, keten ve kenevirden yapılıyor. BioFluff isimli bir malzeme teknolojisi şirketi tarafından geliştirilen bu kumaş, ilk olarak Stella McCartney tarafından COP28’de tanıtıldı. Ardından Danimarkalı marka Ganni, aynı materyalle çanta koleksiyonu hazırladı.
Ancak bu malzemelerin yaygınlaşması için henüz maliyet bariyeri aşılabilmiş değil. Yine de umut var. Çünkü sürdürülebilirlik artık sadece bir tercih değil, moda endüstrisinin geleceğiyle doğrudan ilişkili.