İklim Değişikliği o çok sevdiğimiz, hatta vazgeçilmezlerimizden olan kahve ve çikolatayı sofralarımızdan alabilir mi?
Kahve ve çikolata. Pek çoğumuzun olmazsa olmazı… Peki, ya değişen dünyada, çok da alışık olmadığımız yeni iklim sisteminde varlıklarını sürdürebilecekler mi? İklim değişikliğinin etkileri gıda sistemlerinde giderek daha görünür hale geliyor. Kahve ve çikolata gibi temel ürünlerin üretimi sekteye uğruyor, fiyatlar artıyor. Değişen hava koşulları özellikle kırılgan bölgelerde gıda üretimini, ekonomileri ve milyonlarca insanın geçimini tehdit ediyor.
Kahve ve kakaoya tehdit büyüyor
Brezilya, Vietnam, Kolombiya ve Endonezya’da kahve üretimi, yıllardır istikrarlı iklim koşullarına bağlı olarak sürdürülüyordu. Ancak yükselen sıcaklıklar ve düzensiz yağışlar, bu ürünlerin geleceğini belirsiz hale getiriyor. İspanyol gazetesi El País’e göre, 2050 yılına kadar kahve üretimine uygun arazilerin %50’si kaybolabilir. Bu durum, sadece kahve kıtlığı değil, aynı zamanda milyonlarca çiftçinin işsiz kalması anlamına geliyor.
Çikolatanın ana bileşeni kakao da benzer bir tehdit altında. Küresel kakaonun %54’ünü üreten Gana ve Fildişi Sahili’nde değişen yağış rejimleri nedeniyle verimler düşüyor. Uluslararası Kakao Örgütü (ICCO), 2023/24 sezonu için küresel arz açığının 462 bin ton olacağını öngörüyor.
Ekonomik etkiler: Artan maliyetler, zorlaşan geçim koşulları
İklim değişikliği yalnızca tüketiciler için fiyat artışlarıyla sınırlı değil. Brezilya’da Arap kahvesi fiyatları, son 70 yılın en kötü kuraklığından sonra %43 arttı. Vietnam’da ise düşük yağışlar nedeniyle kahve üretimi son 13 yılın en düşük seviyesine geriledi. Çikolata üreticileri için durum daha da vahim. Kakao fiyatları son bir yılda %250’den fazla arttı ve ton başına 11 bin doları geçti. Küçük ölçekli çiftçiler, geçimlerini sağlamak için ya mahsullerini ihraç etmek ya da kendi yiyeceklerinden feragat etmek zorunda kalıyor.
Topluluklar çözüm için harekete geçiyor
İklim değişikliğinin etkilerini hafifletmek için bazı üretici topluluklar çözüm arayışına girdi. Kolombiya Ulusal Kahve Üreticileri Federasyonu (FNC), çiftçilerin bilgi paylaşmasını, kaliteyi artırmasını ve adil fiyatlarla satış yapmasını sağlıyor. Sürdürülebilir tarım teknikleriyle doğal kaynakları koruyarak kahve üretiminin devamlılığını güvence altına almayı hedefliyor. Fildişi Sahili ise yeniden ormanlandırma çalışmalarına başladı. Ülke, 1961’den bu yana ormanlarının %92’sini kaybetti. Kakao çiftçileri için agroforestry (tarım ve ormancılığın birleşimi) yöntemleri teşvik ediliyor. 2030’a kadar orman örtüsünün %20’ye çıkarılması planlanıyor.
İklim değişikliğinin gıda arzı üzerindeki etkisi sadece süpermarket fiyatlarıyla sınırlı değil. Kahveyi, çikolatayı ve geçimini bu ürünlerden sağlayan insanları korumak için acilen sürdürülebilir çözümler geliştirilmeli. Yani olay basit bir tüketim alışkanlığı tükenişinden çok daha öte…