Geçen yıl Kanada, Yunanistan ve Amazonlar’da yaşanan orman yangınlarının insan kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle üç ila yirmi kat daha sık meydana geldiği, yeni bir raporda ortaya kondu. Bu rapor, yangınların nedenlerini, öngörülebilirliklerini ve insan faaliyetlerinin etkilerini araştıran ilk çalışma olma özelliği taşıyor. Araştırma, iklim değişikliğinin orman yangınlarını küresel ölçekte daha sık ve daha şiddetli hale getirdiğini gösteriyor.
Earth System Science Data (ESSD) dergisinde yayımlanan “Orman Yangınlarının Durumu” raporu, 2023-24 sezonundaki büyük çaplı yangın olaylarını analiz etti. Sonuçlara göre, yanan alan miktarı ortalamanın biraz altında kalsa da, toplam karbon emisyonu miktarı %16 artışla 8,6 milyar ton CO2’ye ulaştı. Bu artışın neredeyse dörtte biri, Kanada’daki rekor kıran yangın sezonundan kaynaklandı. Kanada’da toplamda 6.600 yangın meydana geldi ve bu yangınlar, ülkenin orman alanlarının %5’ini etkiledi. Yangınların yol açtığı karbon emisyonları ise tarihsel ortalamanın dokuz katına çıkarak 480 megatona ulaştı.
Bunun yanında, Avrupa Birliği’nde kaydedilen en büyük yangın olan Yunanistan’daki orman yangınları ve Batı Amazonlar ile Güney Amerika’nın kuzey bölgelerinde çıkan yangınlar da dikkat çekiyor. Bu yangınların uzun süreli kuraklık koşullarından kaynaklandığı belirtilirken, Maui ve Şili’de yaşanan yangınlar en ölümcül olaylar arasında yer aldı.
Rapor, iklim değişikliğinin orman yangınlarını daha olası hale getirdiğini ve yüksek yangın hava koşulları ile aşırı yanmış alan riskini artırdığını vurguladı. Yangın riski, kuru yakıt, oksijen ve ısı gibi üç ana faktöre dayanıyor. Örneğin, iklim değişikliği Kanada’daki yangınları en az üç kat, Amazonlar’dakileri ise en az yirmi kat daha olası hale getirmiştir. Benzer şekilde, Yunanistan’daki yangın olasılığı da dört kat arttı.
Orman yangınları son yirmi yılda iki kattan fazla artış gösterirken, iklim değişikliği dünya genelinde yangın sezonunu ortalama olarak iki hafta uzattı. Özellikle Batı ABD’de yangın sezonu şimdi 105 gün daha uzun sürüyor ve yanmış alan miktarı altı kat arttı.
Ancak tarım arazilerinin genişletilmesi, ve ormancılık gibi insan faaliyetleri, bazı bölgelerde yangınların büyüklüğünü sınırlayıcı bir rol oynadı. Geçtiğimiz dokuz yıl ise kaydedilen en sıcak yıllar olarak öne çıkıyor. 2023 yılı, küresel sıcaklıkların sanayi öncesi seviyelerin 1.46°C üzerinde olduğu en sıcak yıl olarak kayıtlara geçti. 2024 yılının ise bu rekoru kırması bekleniyor.