Hava durumunu anlamak düşündüğünüz kadar zor değil. Bunun için bazen bir uygulamaya değil, sadece başımızı yukarı kaldırıp bulutlara göz gezdirmeye ihtiyacımız var…
Hava durumu uygulamaları cebimizde ama doğa hâlâ en eski ve en dürüst tahminci. Gökyüzüne bakmayı bilenler için bulutlar, rüzgâr ve hatta havanın kokusu bile yaklaşan değişimin küçük ipuçlarını verir. Üstelik bu, batıl bir sezgi meselesi değil; meteorolojinin temel prensiplerine dayanıyor. Yani biraz dikkatle, kendi mini hava tahminini yapmak mümkün.
Örneğin gökyüzünde ince, tül gibi uzanan bulutlar görüyorsan, hava uzun süre aynı kalmayacak demektir. Bu bulutlar genellikle bir cephe değişiminin habercisidir. Öğleden sonra bulutlar kalınlaşıyor, rengi koyulaşıyor ve güneşle aralarına mesafe koyuyorsa, yağmur ihtimali de sessizce sahneye çıkmıştır. Sabah saatlerinde gökyüzünde kızıllık varsa, bu çoğu zaman “şemsiyeni unutma” uyarısıdır; akşamüstü kızıllığı ise ertesi günün daha açık geçeceğini fısıldar.
Rüzgâr da boşuna esmez. Yön değiştiriyorsa, özellikle birden sertleşip sonra duruyorsa, atmosferde bir hareketlenme vardır. Hava ağırlaşıyor, basınç düşüyorsa, doğa genelde yağışa ya da fırtınaya hazırlanıyordur. Eskilerin “hava kokusu değişti” demesi de aslında nem oranındaki bu küçük ama belirgin farklardan kaynaklanır.
Bugünün meteorolojisi elbette sadece gökyüzüne bakarak yapılmıyor. Uydular, radarlar, balonlar ve süper bilgisayarlar sayesinde atmosfer anbean izleniyor. Ama ilginç olan şu: Bu ileri teknolojiyle elde edilen verilerin büyük bölümü, doğada gözle görülen işaretlerin bilimsel karşılığı. Yani bulutun, rüzgârın ve ışığın anlattığı hikâye, bilgisayar ekranlarında sayılara dönüşüyor.
Elbette doğaya bakarak yapılan tahminler yüzde yüz kesinlik vaat etmez. Ama kısa vadede, “bugün yağmur gelir mi?”, “akşam serinler mi?” gibi sorularda şaşırtıcı derecede işe yarar. En azından sizi hazırlıksız yakalatmaz. Üstelik insanı biraz yavaşlatır, gökyüzüne bakmayı hatırlatır. Bu da günün koşuşturması içinde fena bir kazanım sayılmaz.
Sonuçta hava durumu sadece bir uygulama bildirimi değil; her gün gözümüzün önünde yaşanan bir doğa dili. Biraz dikkat, biraz merakla bu dili çözmek mümkün. Gökyüzü konuşur; mesele, onu ne kadar dinlediğimizde.