COP30’da uyum için ilerleme göstergeleri belirlenmek üzereyken, gelişmekte olan ülkelerin finansman talepleri tartışmaları sertleştirdi ve müzakereleri neredeyse tamamen durdurdu.
COP30, teknik bir ilerleme umuduyla başlayan uyum müzakerelerinin hızla politik bir satranç tahtasına dönüşmesine sahne oldu. Ülkeler iki yıldır, iklim değişikliğine karşı dayanıklılığı ölçmek için kapsamlı bir gösterge seti oluşturmak üzere çalışıyordu. Bu çalışmanın ilk haftada kapanması bekleniyordu; ancak tablo tam tersine döndü. Zengin ülkelerle gelişmekte olan ülkeler arasındaki finansman gerilimi, masadaki tüm metni köşeye sıkıştırdı.
Gelişmekte olan ülkeler—Afrika, Latin Amerika ve Arap grupları—uyum göstergelerinin finansman ayağı olmadan anlamını yitireceğini savunuyor. Buna karşılık birçok gelişmiş ülke, rakamlarla baskı kurulmasından rahatsız. Tartışmalar o kadar sertleşti ki, üzerinde çalışılan tüm uyum metni hâlâ kare parantezlerle dolu. Yani tek bir maddede bile ortak zemin oluşmuş değil.
Kilitlenmenin merkezinde iki rakam var: En Az Gelişmiş Ülkeler yılda en az 120 milyar dolar talep ederken, Arap Grubu bu hedefin 150 milyar dolara çıkarılmasını istiyor. Oysa mevcut hedef —2021’de belirlenen yıllık 40 milyar dolar— halihazırda yakalanamıyor. Küresel yardım bütçelerindeki kesintiler nedeniyle bu miktarın 2025’te 25 milyar dolara kadar düşebileceği konuşuluyor. Bu fark, uyum için gereken kaynakla mevcut finansman arasındaki uçurumu tüm çıplaklığıyla ortaya koyuyor. Sivil toplum da aynı noktaya parmak basıyor. Mercy Corps’tan Debbie Hillier, “Metindeki seçeneklerin bolluğu, ne kadar geride olduğumuzu gösteriyor” diyerek, bakanların devreye girmeden ilerlemenin mümkün olmadığını söylüyor. Ona göre gelişmekte olan ülkeler için öngörülebilir, güçlü bir kamu finansmanı mekanizması artık kaçınılmaz.
Afrika Grup Müzakerecileri Başkanı Richard Muyungi ise finansman maddelerinin göstergelere dahil edilmesi halinde bu sürecin uzatılmasına gerek bile kalmayacağı görüşünde. Fakat mevcut yapıda uyum müzakerecilerinin finans hedefleri koyma yetkisi yok. Bu nedenle tartışma, daha geniş kapsamlı ve bağlayıcı olan NCQG (Yeni Kolektif Nicel Finansman Hedefi) süreçlerine doğru kayıyor. Bu mekanizmanın 2035’e kadar yıllık 300 milyar dolarlık bir pakete ulaşabileceği konuşuluyor—elbette gelişmekte olan ülkeler bu toplamın belirgin bir kısmının uyuma ayrılmasını istiyor.