Çin, 2035’e kadar emisyonlarını %7–10 azaltma sözü verdi. Ancak Avrupa bu hedefi yetersiz buldu. Pekin ise topu geri attı: “AB önce kendi taahhütlerini yerine getirsin.”
Çin ile Avrupa Birliği arasında yeni bir iklim gerilimi yaşanıyor. Pekin, geçtiğimiz günlerde açıkladığı 2035 hedefleriyle ilk kez sera gazı emisyonlarını mutlak anlamda azaltmayı taahhüt etti. Buna göre Çin, emisyonlarını zirve seviyesine kıyasla %7–10 oranında düşürmeyi planlıyor. Ancak Avrupa tarafı bu hedefi “hayal kırıklığı” olarak niteleyince, Pekin’den sert bir yanıt geldi.
Çin Dışişleri Bakanlığı, AB’nin eleştirilerini “iki yüzlü” buldu. Yapılan açıklamada, Avrupa’nın kendi iklim planlarını hâlâ netleştirmemişken Çin’e ders verir pozisyonda olmasının “çifte standart” olduğu vurgulandı. Bakanlık, “Bazıları iklim değişikliğini inkâr edenlere ses çıkarmıyor ama Çin sorumlu adımlar attığında sorumsuz yorumlar yapıyor. Asıl hayal kırıklığı budur” ifadelerini kullandı.
Resmi Hedef Yok
Gerçekten de AB, 2035 için resmî bir hedef açıklamış değil. Daha önce dile getirilen planlarda, 1990 seviyelerine kıyasla %66–72 arasında bir azaltım öngörülüyordu; fakat bu taahhüt henüz resmiyete kavuşmadı. Çin ise bu son açıklamayla ilk kez mutlak bir emisyon düşüşü sözü veriyor. Yine de bazı uzmanlara göre küresel ısınmayı 1,5 °C ile sınırlamak için Çin’in çok daha radikal, %30’lara varan kesintilere gitmesi gerekiyor.
İşin bir diğer boyutu da rakamların ötesinde: AB, 2023’te emisyonlarını %8,3 oranında düşürerek 1990’a kıyasla %37 daha düşük seviyeye indi. Üstelik bu dönemde ekonomisi %68 büyüdü. Yani “büyüme olmadan iklim eylemi olmaz” söylemi Avrupa için pek geçerli değil. Tüm bu tartışmalar, yaklaşan küresel iklim zirvelerine girilirken tansiyonu yükseltiyor. Çin’in “sorumlu adım” dediği şey, Avrupa için “yetersiz”; Avrupa’nın “liderlik” diye sunduğu hamleler ise Çin için “ikiyüzlülük”. Kısacası, dünya 1,5 °C yol haritası için acil birlik çağrısı yaparken, büyük aktörler hâlâ birbirini eleştirmekle meşgul.
Kaynak: Reuters
