Avrupa Çevre Ajansı’nın (AÇA) bugün yayımlanan en kapsamlı “çevre durum” raporuna göre, hızlanan iklim değişikliğinin etkileri acil bir sorun teşkil ediyor. Durum, Avrupa’nın ekonomik refahı, güvenliği ve yaşam kalitesi için büyük riskler oluşturuyor.
Avrupa Çevre Ajansı’nın (AÇA) yayımladığı “Avrupa’nın Çevresi 2025” raporu, kıtanın çevre, iklim ve sürdürülebilirlik açısından mevcut durumunu ortaya koyan en kapsamlı değerlendirme. 38 ülkeden toplanan verilere dayanan bu analiz, Avrupa’nın sera gazı emisyonlarını azaltmada ve yenilenebilir enerji kullanımını artırmada önemli yol kat ettiğini, ancak hedeflere ulaşmak için hızın artırılması gerektiğini söylüyor.
Rapora göre, AB 2005’ten bu yana yenilenebilir enerjinin payını ikiye katlayarak iklim çabalarında küresel lider konuma geldi. Hava kalitesinde iyileşme, atıkların geri dönüşümünde artış ve kaynak verimliliği gibi alanlarda da ilerleme var. İnovasyon, yeşil istihdam ve sürdürülebilir finansman ise geçiş sürecinin umut verici unsurları arasında. Ancak tablo pembe değil; rapor aynı zamanda ciddi risklerin ve gecikmelerin altını çiziyor.
“Doğayı korumak maliyet değil, yatırım”
AB’nin üst düzey isimleri, raporda yer alan bulgular üzerine dikkat çekici mesajlar verdi. AB Temiz, Adil ve Rekabetçi Geçiş’ten Sorumlu Başkan Yardımcısı Teresa Ribera, iklim hedeflerinde geri adımın maliyetleri artıracağını, eşitsizlikleri derinleştireceğini ve dayanıklılığı zayıflatacağını söyledi: “Doğayı korumak bir maliyet değil. Rekabetçiliğe, dayanıklılığa ve vatandaşlarımızın refahına yapılan bir yatırım. Şimdi harekete geçersek daha temiz, daha adil ve dirençli bir Avrupa inşa edebiliriz.” Çevre ve Döngüsel Ekonomi’den sorumlu Komisyon Üyesi Jessika Roswall da benzer şekilde, doğayı korumanın sağlıklı toplum, güçlü ekonomi ve dirençli bir gelecek için temel olduğunu vurguladı. İklim ve Net Sıfır’dan sorumlu Komisyon Üyesi Wopke Hoekstra ise Avrupa’nın gezegenin en hızlı ısınan kıtası olduğuna dikkat çekerek, son yıllarda yaşanan şiddetli orman yangınlarının “eylemsizliğin bedelini” açıkça gösterdiğini belirtti.
Zorluklar büyüyor
Rapor, özellikle ekosistemlerdeki baskıların sürdüğünü ortaya koyuyor. Karasal, tatlı su ve deniz ekosistemlerinde biyolojik çeşitlilik azalıyor; gıda sistemindeki sürdürülemez üretim-tüketim kalıpları bu kaybı hızlandırıyor. 2030’a kadar biyoçeşitlilik hedeflerine ulaşmanın zor olduğu açıkça görülüyor. Su kaynakları da ciddi tehdit altında. Avrupa’nın üçte biri su stresiyle karşı karşıya. Bu nedenle, su havzalarının korunması ve yeraltı su kaynaklarının yenilenmesi, gelecekte su direncini güvence altına almak açısından kritik. İklim cephesinde tablo daha da çarpıcı: Avrupa hızla ısınıyor. İklime bağlı afetler artarken, güvenlikten kamu sağlığına, ekonomiden altyapıya kadar pek çok alan risk altında. Raporda, kimsenin geride bırakılmaması için uyum politikalarının hızla devreye girmesi gerektiği vurgulanıyor.
Çıkış yolu: Dönüşüm
AÇA’nın raporu, çözüm için net bir çerçeve de sunuyor. Karbonsuz üretim ve tüketim modelleri, döngüsel ekonomi, kirliliğin azaltılması ve kaynakların daha sorumlu yönetimi, Avrupa’nın geleceği için vazgeçilmez adımlar.
Özellikle doğa temelli çözümler ön plana çıkıyor: Habitatların restorasyonu hem dayanıklılığı artıracak hem de iklim değişikliğiyle mücadelede kritik rol oynayacak. Ulaşım ve tarım gibi kilit sektörlerin karbonsuzlaştırılması, Avrupa’yı daha dirençli hale getirebilir. Aynı zamanda sanayinin dijital ve yeşil dönüşüme yatırımı, kıtanın küresel inovasyon liderliğini pekiştirecek. AÇA İcra Direktörü Leena Ylä-Mononen, raporun amacını şöyle özetledi: “Bilim bize ne yapmamız gerektiğini açıkça söylüyor. Avrupa olarak gerekli politikalara, bilgiye ve deneyime sahibiz. Bugün atacağımız adımlar, geleceğimizi şekillendirecek.”