Avrupa Çevre Ajansı’nın (EEA) yayımladığı bilgi notuna göre, temel ekonomik sektörlerde alınacak yeni önlemlerle önemli miktarda su tasarrufu sağlanabilir. Bu önlemler, Avrupa Birliği’nin (AB) su dayanıklılığını artırmak açısından kritik öneme sahip.
İklim değişikliğine bağlı olarak artan su kıtlığı, su kaynaklarının erişilebilirliğini tehdit ediyor. Bazı bölgelerde tatlı su kaynaklarının aşırı kullanımı hâlâ sürerken, bu sorunun gelecekte daha da kötüleşmesi bekleniyor. Özellikle Güney Avrupa ile yoğun nüfuslu bölgelerin ciddi şekilde etkileneceği öngörülüyor.
Tarım ve enerji gibi sektörler öncelikli
“Su Dayanıklılığı İçin Su Tasarrufu” başlıklı EEA bilgi notunda, AB’de en fazla su tüketen sektörlerin aynı zamanda en fazla su tasarrufu potansiyeline sahip olduğu belirtiliyor. Elektrik üretimi, tarım, kamu su temini (içme suyu, haneler ve turizm dahil) ve imalat sanayi bu öncelikli sektörler arasında yer alıyor. AB genelinde yıllık toplam su çekimi 200 milyar m³ seviyesinde. 2000-2022 ortalamalarına göre bu suyun %36’sı elektrik üretiminde (özellikle soğutma sistemlerinde), %29’u tarımda, %19’u kamu su temininde ve %14’ü sanayide kullanılıyor. Bu dört sektör, toplam ekonomik su çekiminin %98’ini oluşturuyor.
Teknik önlemlerle büyük kazanç mümkün
Tarımda, yüzey sulamanın damlama veya toprak altı sulama sistemleriyle değiştirilmesi, akıllı tarım uygulamaları ve kuraklığa dayanıklı ürünlerin seçilmesi gibi yöntemlerle toplam su çekiminin %20’sine kadar tasarruf sağlanabileceği belirtiliyor.
Elektrik sektöründe ise daha verimli soğutma sistemlerine geçiş, fosil yakıtlardan uzaklaşma ve atık ısının sanayi veya bölgesel ısıtma sistemlerinde kullanılması gibi çözümlerle mevcut su çekiminin %95’ine kadar azaltılabileceği öngörülüyor.
Yeni sektörler yeni riskler doğuruyor
Veri merkezleri ve hidrojen üretimi gibi gelişmekte olan sektörler de su kaynakları açısından yeni sürdürülebilirlik zorlukları ortaya koyuyor. Özellikle veri merkezlerinin soğutma ihtiyacı ve hidrojen üretiminde yüksek kaliteli su kullanımı, gelecekte artan su talebine katkı sağlayabilir.
Avrupa’da su kıtlığı artıyor
Avrupa, iklim değişikliğinden en hızlı etkilenen kıta olarak mevsimsel su kıtlığına giderek daha fazla maruz kalıyor. Her yıl AB topraklarının yaklaşık %30’u bu durumdan etkileniyor. Tarımda verim kayıpları ve artan maliyetler yaşanırken, termik ve hidroelektrik santrallerde de üretim düşüşleri enerji fiyatlarını yukarı çekiyor.
AB’den yeni strateji ve öneriler
AB, su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı için çeşitli çevre ve su politikalarını hayata geçiriyor. Bunların başında gelen AB Su Çerçeve Direktifi, uzun vadeli su koruması temelinde sürdürülebilir kullanım hedefini benimsiyor. Bugün ayrıca Avrupa Komisyonu tarafından “AB Su Dayanıklılığı Stratejisi” de duyuruldu. Bu strateji, su döngüsünün yeniden inşası, su-akıllı ekonomi oluşturulması ve herkes için temiz ve yeterli su sağlanmasını amaçlıyor. Komisyon ayrıca “Önce Su Verimliliği” başlıklı bir tavsiye belgesi yayımlayarak, su tüketimini azaltmaya yönelik rehber ilkeleri kamuoyuyla paylaştı.