Asya Kalkınma Bankası ve Dünya Bankası, ASEAN ülkelerini birbirine bağlayacak dev bir enerji altyapısı için düğmeye bastı. Amaç, bölgenin elektrik şebekelerini tek bir güç ağı altında birleştirerek hem enerji arzını güvence altına almak hem de yeşil dönüşümü hızlandırmak.
Güneydoğu Asya’da enerji dengesi değişiyor. Asya Kalkınma Bankası (ADB) ve Dünya Bankası, ASEAN ülkelerinin elektrik altyapılarını birbirine bağlayacak ASEAN Power Grid girişimini hayata geçirmek için yeni bir finansman platformu kurduklarını açıkladı. Bu adım, bölgeyi dev bir enerji ağına dönüştürmeyi ve yenilenebilir kaynakların ülkeler arası paylaşımını kolaylaştırmayı hedefliyor.
Enerji talebinin 2040’a kadar neredeyse iki katına çıkması beklenen Güneydoğu Asya’da, bu girişim zamanında atılmış stratejik bir hamle olarak görülüyor. Çünkü bölgedeki ülkelerin çoğu hâlâ kömür ve doğalgaz gibi fosil yakıtlara bağımlı durumda. Enerji kaynaklarını çeşitlendirmek ve elektrik ticaretini kolaylaştırmak, hem ekonomik hem de çevresel anlamda ciddi kazançlar sağlayabilir.
Yeni platformun temelleri, Malezya dönem başkanlığı sırasında ASEAN enerji bakanlarının ADB ve Dünya Bankası ile yaptığı görüşmelerde atıldı. Ekim ayında Kuala Lumpur’da düzenlenen ASEAN Enerji Bakanları Toplantısı’nda ise proje resmen duyuruldu. ADB, bu girişim için önümüzdeki on yılda 10 milyar dolar ayırmayı taahhüt ederken; Dünya Bankası ilk aşamada 2,5 milyar dolar finansman sağlayacak. Ancak bu sadece bir başlangıç. İki kurum da özel sektörün ve bölgesel finans kuruluşlarının sürece dahil olması için katalizör rolü üstlenecek. Finansman, klasik kredi desteğinin ötesine geçiyor: hibe, garantiler, risk sigortası ve teknik danışmanlık gibi çok katmanlı araçlarla enerji projelerine hız kazandırılacak.
Bölgesel Dayanışma
ADB Başkanı Masatsugu Asakawa, girişimin “bölgesel dayanışmayı güçlendireceğini, binlerce yeni iş yaratacağını ve enerji güvenliğini artıracağını” söyledi. Uzmanlara göre bu platform, yalnızca elektrik şebekelerini değil, ülkeler arasındaki işbirliği kültürünü de güçlendirebilir.
Yine de zorluklar büyük. Her ülkenin farklı enerji politikaları, düzenleyici çerçeveleri ve piyasa yapıları var. Bu nedenle teknik standartların ve tarifelerin uyumlaştırılması, uzun vadeli siyasi kararlılığın korunması gerekiyor. Malezya Başbakan Yardımcısı Fadillah Yusof’a göre, “ASEAN Power Grid sadece kabloların birleşimi değil; aynı zamanda ortak bir vizyonun testi.” Yusof, bölge ülkelerinin birlikte çalışmayı öğrenmesi halinde bunun “Asya’nın enerji geleceği için dönüm noktası” olabileceğini vurguluyor. ADB ise mevcut enerji politikası gereği nükleer enerji projelerini desteklemeyeceğini yineledi. Banka, önceliğini yenilenebilir kaynaklara, şebeke modernizasyonuna ve bölgesel enerji entegrasyonuna verecek.