Britanya Antarktik Araştırma Kurumu’ndan (BAS) bilim insanları tarafından yapılan yeni bir araştırma, deniz buzu koşullarının Antarktika’daki fok popülasyonları üzerinde yıkıcı etkiler yarattığını ortaya koydu.
Antarktika’nın Güney Orkney Adaları’nda 1970’lerden bu yana yürütülen uzun soluklu gözlemler, deniz buzunun erimesiyle birlikte özellikle Weddell fokları ve Antarktika kürklü foklarının sayısında ciddi düşüşler yaşandığını gösteriyor. BAS araştırmacıları, Weddell foklarının nüfusunda %54, Antarktika kürklü foklarında ise %47’lik bir azalma tespit etti.
Bilimsel dergi Global Change Biology’de bu hafta yayımlanan çalışmada, fok türlerinin hayatta kalabilmesi için deniz buzuna ne denli bağımlı olduğu verilerle ortaya kondu. Araştırmacılar, uydu görüntüleri ve 50 yıla yakın fok sayımı verisi ile deniz buzu koşullarının fokların yaşam alanlarını nasıl şekillendirdiğini gözlemledi. Araştırmaya göre, Weddell fokları, hem üreme hem de beslenme açısından deniz buzu varlığına doğrudan bağımlı. Antarktika kürklü fokları ise karada ürüyor olsalar da, besin zincirindeki bozulmalardan ciddi şekilde etkileniyor. Üçüncü tür olan güney deniz fili (southern elephant seal) de benzer popülasyon dalgalanmaları yaşasa da, uzun vadede anlamlı bir düşüş göstermedi.
Araştırma ekibinin lideri Michael Dunn, elde ettikleri bulguların önemine dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı: “Bu çalışma sayesinde, sadece tahmin yapmakla kalmadık, aynı zamanda deniz buzundaki değişimlere karşı yaban hayatının nasıl tepki verdiğini somut verilerle gözlemleme fırsatı bulduk. Ortaya çıkan tablo endişe verici.”
Keskin Bir Düşüş
Çalışmada, 1982’den bu yana uyduyla izlenen deniz buzu yoğunluğu kayıtları, 1977’den bu yana düzenli olarak yapılan fok sayımlarıyla karşılaştırıldı. Veriler, fok popülasyonlarının, her yıl deniz buzunun ne zaman oluştuğu, ne kadar sürdüğü ve ne zaman eridiği gibi faktörlerle yakından ilişkili olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, özellikle son yıllarda Antarktika kürklü foku sayılarında yeniden keskin bir düşüş yaşandığını vurguluyor. 2015 yılından bu yana bu türdeki gerileme dikkat çekici düzeyde.
Sonuç olarak, çalışma, uzun vadeli ekolojik gözlemlerin önemini bir kez daha ortaya koyuyor. Kısa vadeli araştırmalarla fark edilemeyen çevresel etkiler, ancak on yıllara yayılan verilerle net bir şekilde anlaşılabiliyor. Bilim insanları, iklim değişikliğinin Antarktika’daki hassas ekosistemleri ve bu ekosistemlere bağlı olan tüm türleri tehdit ettiğine dikkat çekiyor.
Kaynak: Global Change Biology