Üst yönetim, yönetim kurulu ve sürdürülebilirlik ekipleri arasında ortak bir anlayış geliştirmeye yardımcı olan sürdürülebilirlik arketipleri, her şirket özelinde farklılıklar gösterir…
Arketipler Neden Önemli?
Birçok şirkette sürdürülebilirlik çabaları, yöneticiler arasında anlayış farkı ya da hedef uyuşmazlığı nedeniyle başarısız olabiliyor. Şirket liderlerinin sürdürülebilirlik konusuna nasıl yaklaştığını bilmek, onları bu sürecin destekçisi ve sözcüsü haline getirme fırsatları sunuyor. Gerçek bir örnek bu durumu açıklıyor: Küresel bir hızlı tüketim markasının sürdürülebilirlikten sorumlu yöneticisi, çevresel ve sosyal faydaları vurgulayan yeni bir ürün lansmanının büyük bir ticari başarı kazandığını ancak C-seviyesindeki yöneticilerin bu başarıya mesafeli yaklaştığını aktarıyor. Satışların yüksek olması bile üst yönetimi rahatsız etmişti. Bu tepkinin nedeni ise farklı sürdürülebilirlik arketiplerine sahip olmalarıydı.
6 Temel Sürdürülebilirlik Arketipi
Araştırmalara göre, yöneticilerin sürdürülebilirliğe yaklaşımını şekillendiren 6 temel arketip bulunuyor:
- Etki ve Amaç Odaklı
Şirket değerlerini ve misyonunu sürdürülebilirlik ile yansıtır. Patagonia bu arketipe örnek veriliyor. Ancak bu yaklaşım, aynı vizyonu paylaşmayan yöneticilerle çatışma yaratabiliyor. - Kutucuk Doldurucu (Box Checker)
Yalnızca zorunlu olanı yapan, en düşük çaba ile yasal uyum sağlamayı hedefleyen yaklaşım. Bu tür şirketler ne yatırımcı ne de kamuoyu tarafından olumlu karşılanıyor. - Risk Azaltma Odaklı
Sürdürülebilirliği; itibar, mevzuat veya çevresel olaylar gibi riskleri azaltma aracı olarak gören şirketler bu gruba giriyor. Günümüzde artan iklim ve sosyal riskler bu yaklaşımı daha da önem kazanıyor. - Hızlı Getiri Odaklı
Sürdürülebilirliği rekabet avantajı ve mali kazanç için araç olarak gören yaklaşım. Çevresel ve sosyal girişimlerden hızlı yatırım getirisi bekleniyor. - Marka ve İtibar Odaklı
Sürdürülebilirliği, markayı farklılaştırmak ve paydaşlarla ilişkileri güçlendirmek için kullanan şirketler bu grupta yer alıyor. Bu yaklaşım, özellikle iletişimde doğru tonu bulmakta zorlanabiliyor. - İnovasyon Odaklı
Sürdürülebilirliği yeni iş modelleri ve ürünler geliştirmek için bir fırsat olarak gören arketip. Döngüsel ekonomi ürünleri bu anlayışın örneği sayılabilir.
Şirketler bazen birden fazla arketipi aynı anda taşıyabiliyor. Bu da sürdürülebilirlik stratejilerinde daha esnek ve dengeli bir yaklaşımı mümkün kılıyor. Mevcut ekonomik ve toplumsal gerilimlerin arttığı bir dönemde, arketipleri anlamak; şirket içi uyumu sağlamak, güven inşa etmek ve sürdürülebilirlik çalışmalarını başarıya ulaştırmak için güçlü bir araç olarak öne çıkıyor.